NGUYỄN HỮU TẠO
Bài Răn Quân Sĩ
Nghìn xưa dạy phép hành quân
Việc quân nên lấy chữ nhân làm đầu
Công danh là chữ về sau
Những đồ tiểu lợi hay đâu mà hòng
Chinh phu mấy kẻ tương tòng
Miếng cơm tấm áo cũng trong cao dầy
Binh đao chừng mấy tháng nay
Ân trên che chở nghĩa thầy xót thương
Dấn thân vào cuộc chiến trường
Nghĩ người gối đất nằm sương xót tình
Bên trời chửa dẹp lửa binh
Biết bao gai góc đã đành lầm than
Nào nơi nhà cửa xương tan
Trông ra thấy những gió tàn khói bay
Nào nơi đồng nội cỏ cây
Trâu bò lạc luống bừa cầy vắng tanh
Nào nơi hàng quán họp hành
Xạc xào góc chợ chông chênh bên đường
Nào nơi thuyền khách thông thường
Mái chèo cắm dọc cánh buồm vắt ngang
Kìa ai hay lũ nón vàng
Trách ai ra cũng một phường tham si
Tài mà chỉ lợi mà chi
Chờ cho hết giặc còn gì là dân
Nhiễu nhương biết mấy mươi lần
Tính phần sợ giặc hơn phần sợ quan
Ngọn cờ treo chữ chiêu an
Binh qua rồi nữa cơ hàn làm sao
Của ai xin chớ tơ hào
Kẻo e chinh chiến biết bao giờ rồi
Hoặc là lấy của làm mồi
Dử cho vào lưới vào rồi mất ra
Hoặc là tiếc của xót xa
Thấy người nặng gánh nó ra nó liều
Hoặc là ngõ vắng đường heo
Binh quan lên trước giặc theo sau rồi
Hoặc là dặm vắng đường dài
Mặt trong bòn của mặt ngoài vướng chông
Khuyên nhau một sức một lòng
Ra tay địch khái đền công truy tùy
Máu tham nào có hay gì
Đã mòn vai gánh lại bia miệng cười
Của người là cái nợ đời
Của thần kia dẫu đến mười chửa yên
Câu thề nhớ lấy đừng quên
Đem lời khẩn thiết thay quyền phủ cân
Phòng khi quan pháp vô thân
Cái gươm vỉ mệnh cũng gần không xa