Trang Chính
Trạng Hiền
Đời Trần Thái Tôn người Tàu sang sứ bên ta, nhân có đưa ra một bài thơ ngũ ngôn để thử nhân tài nước Nam.
Thơ rằng:
Lưỡng nhật bình đầu nhật
Tứ sơn điên đảo sơn
Lưỡng vương tranh nhất quốc
Tứ khẩu tung hoành gian
Quân thần không ai hiểu ý. Bấy giờ Trạng Hiền mới mười ba tuổi 1, vua sai sứ đến tận nhà tìm hỏi nghĩa bài thơ. Sứ đi đến làng, thấy một cậu bé, nhân ngờ là Trạng, mới dừng lại đọc:
Tự là chữ, cắt đằng đầu, chữ tử là con, con ai con ấy?
Cậu bé ứng khẩu đối ngay:
Vu là chưng, bỏ ngang lưng, chữ đinh là đứa, đứa nào đứa này?
Đối xong chạy mất. Sứ biết ngay là Trạng. Đến lúc vào nhà, thấy Trạng đang đứng dưới bếp, sứ đọc một câu:
Ngô văn quản tử viễn bào trù, hà tu mị táo.
Nghỉa là:
“Tôi nghe người quân tử xa nơi bếp, sao nên nịnh vua bếp”
Trạng đối ngay rằng:
Ngã bản hữu quan cư đỉnh nại, khả tạm diều canh.
Nghĩa là:
“Ta vẫn có chức Tể tướng, nhưng hãy tạm nấu canh”.
Sau sứ mời lai Kinh, đem bài thơ ra hỏi. Trạng giảng rằng:
“Câu thứ nhất là hai chữ nhật ngược xuôi bằng nhau, câu thứ hai là bốn chữ sơn ngược xuôi vẫn là sơn, câu thứ ba là hai chữ vương tranh nhau một nước. Câu thứ tư là bốn chữ khẩu ngang dọc vẫn là khẩu. Tóm lại chỉ là một chữ điền".
Trạng Hiền là người rất thông minh, lúc mới lên bảy tuổi, một hôm chơi với lũ trẻ ngoài đường nặn đất làm voi, bốn chân để lên con cua, bắt đỉa làm vòi, thành ra con voi giả mà tiến đi và co vòi được. Bỗng có một ông quan đi qua, đứng lại xem, hỏi chuyện. Rồi nhân thấy thằng bé ứng đôi rất nhanh, quan mới đọc một câu rằng:
Đồng tử ngũ lục nhân, vô như nhĩ xảo
Nghĩa là:
“Năm sáu đứa trẻ, không đứa trẻ nào khéo bằng mày”.
Trạng hỏi lại ông quan rằng:
Quan là chức gì?
Ông quan nói:
Ta là quan Thái thú
Trạng đọc luôn rằng:
Thái thú nhị thiên thạch, mạc nhược công...
Nghĩa là:
“Thái thú ăn lương hai nghìn hộc, chẳng là ông..."
Quan cười mà bảo:
Đối còn thiếu chữ!
Trạng bảo cho tiền, rồi đối nốt. Quan liền cho tiền xong, Trạng đọc:
Thái thú nhị thiên thạch, mạc nhược công liêm
Nói xong lại bảo:
Nếu quan không cho tôi tiền tôi sẽ đối lại là:
Thái thú nhị thiên thạch, mạc nhược công tham
Đời Trần Thái Tôn người Tàu sang sứ bên ta, nhân có đưa ra một bài thơ ngũ ngôn để thử nhân tài nước Nam.
Thơ rằng:
Lưỡng nhật bình đầu nhật
Tứ sơn điên đảo sơn
Lưỡng vương tranh nhất quốc
Tứ khẩu tung hoành gian
Quân thần không ai hiểu ý. Bấy giờ Trạng Hiền mới mười ba tuổi 1, vua sai sứ đến tận nhà tìm hỏi nghĩa bài thơ. Sứ đi đến làng, thấy một cậu bé, nhân ngờ là Trạng, mới dừng lại đọc:
Tự là chữ, cắt đằng đầu, chữ tử là con, con ai con ấy?
Cậu bé ứng khẩu đối ngay:
Vu là chưng, bỏ ngang lưng, chữ đinh là đứa, đứa nào đứa này?
Đối xong chạy mất. Sứ biết ngay là Trạng. Đến lúc vào nhà, thấy Trạng đang đứng dưới bếp, sứ đọc một câu:
Ngô văn quản tử viễn bào trù, hà tu mị táo.
Nghỉa là:
“Tôi nghe người quân tử xa nơi bếp, sao nên nịnh vua bếp”
Trạng đối ngay rằng:
Ngã bản hữu quan cư đỉnh nại, khả tạm diều canh.
Nghĩa là:
“Ta vẫn có chức Tể tướng, nhưng hãy tạm nấu canh”.
Sau sứ mời lai Kinh, đem bài thơ ra hỏi. Trạng giảng rằng:
“Câu thứ nhất là hai chữ nhật ngược xuôi bằng nhau, câu thứ hai là bốn chữ sơn ngược xuôi vẫn là sơn, câu thứ ba là hai chữ vương tranh nhau một nước. Câu thứ tư là bốn chữ khẩu ngang dọc vẫn là khẩu. Tóm lại chỉ là một chữ điền".
Trạng Hiền là người rất thông minh, lúc mới lên bảy tuổi, một hôm chơi với lũ trẻ ngoài đường nặn đất làm voi, bốn chân để lên con cua, bắt đỉa làm vòi, thành ra con voi giả mà tiến đi và co vòi được. Bỗng có một ông quan đi qua, đứng lại xem, hỏi chuyện. Rồi nhân thấy thằng bé ứng đôi rất nhanh, quan mới đọc một câu rằng:
Đồng tử ngũ lục nhân, vô như nhĩ xảo
Nghĩa là:
“Năm sáu đứa trẻ, không đứa trẻ nào khéo bằng mày”.
Trạng hỏi lại ông quan rằng:
Quan là chức gì?
Ông quan nói:
Ta là quan Thái thú
Trạng đọc luôn rằng:
Thái thú nhị thiên thạch, mạc nhược công...
Nghĩa là:
“Thái thú ăn lương hai nghìn hộc, chẳng là ông..."
Quan cười mà bảo:
Đối còn thiếu chữ!
Trạng bảo cho tiền, rồi đối nốt. Quan liền cho tiền xong, Trạng đọc:
Thái thú nhị thiên thạch, mạc nhược công liêm
Nói xong lại bảo:
Nếu quan không cho tôi tiền tôi sẽ đối lại là:
Thái thú nhị thiên thạch, mạc nhược công tham
