Trang Chính
THẤT NGÔN TRƯỜNG THIÊN
KHUYẾT DANH
Bài Tổng Luận Kiều
Ngẫm truyện cũ triều Minh Gia Tĩnh
Có hai người con gái họ Vương
Thúy Vân thời mày mặt nở nang
Nàng Kiều nọ khôn ngoan sắc xảo
Mặt tựa ngọc mai hoa phát tảo
Tóc như mây yểu điệu khôn nhường
Đã làu thông kinh sử văn chương
Lại gồm đủ cầm kỳ thi họa
Thanh minh tiết rủ nhau đi viếng mả
Chật bên đường xe ngựa nghênh ngang
Xứ xứ đều sáng rõ lửa hương
Duy một mộ bên đường không kẻ đắp
Kiều trông thấy bỗng lương tâm tuất cập
Hỏi Vương Quan cho tỏ biết duyên do
Nàng Đạm Tiên xưa cũng nhà trò
Kiếp hồng phấn cũng một lò trong cuộc thế
Kiều nghe đến phút liền sa lệ
Đốt hương lên mà mật khấn Đạm Tiên
Chẳng ai ngờ đồng bệnh tương liên
Phút khắc hiện đưa thơ thập thủ
Số đoạn trường căn do bày đủ
Kiều nghe rồi khủng cụ xiết bao
Buổi hoàng hôn bóng đã xế chiều
Vương Quan rủ hai Kiều trở lại
Sự tình này duyên trời đưa lại
Gốc phù dung khi tương hội Kim Lang
Tạ từ rồi các các tan hàng
Nào ai biết lòng chàng sở dục
Thuê nhà xóm hương lân trọ học
Ngày ngày thường chú mục đông song
Việc chẳng qua đặt bởi Thiên Công
Cành trâm đã tơ hồng định trước
Lấy của ấy là tin nhận ước
Xui chàng Kim bắt được đem về
Ngắm nghía còn để trước án kia
Vẳng nghe tiếng bên kia xin lại
Trao lá xuyến còn đương ngần ngại
Trước án thư giấc quế mơ màng
Nghe bên tai văng vẳng tiếng nàng
Sực mở mắt ép cung đàn xế cống
Mải vui quá xui nên lòng động
Giấc mơ màng toan giở giọng lần khân
Chữ hiếu trung van vỉ với ân cần
Xin thương lấy chút thân bồ liễu
Chàng đã định cương thường đại điệu
Trình song thân định liệu nhân duyên
Trao phím đàn với mảnh gương nguyền
Phút chốc đã gà thôn gáy giục
Cung ngũ đối còn đương dở khúc
Thơ nhà chàng hiếu phục thúc thân
Kẻ ra về trong dạ tần ngần
Người lên ngựa băn khoăn tình không dứt
Buổi tai nạn chen nhau vào lối chật
Cả hai nhà cũng mắc nạn oan gia
Thằng bán tơ sao giở dói ra
Để đến nỗi ông già mắc nạn
Đáo động đình cửa nhà muôn vạn
Thói sai nha vơ vét sạch không
Chữ hiếu trung trông thấy đau lòng
Hai tay trắng giao thông chăng nhẽ phải
Sự bắt quá trên quan dưới lại
Nén bạc dâng lẽ phải có là bao
Đạo làm con để thế trông vào
Cơ tạo hóa khiến sao nên vậy
Bán mình đã tiền giao tờ lấy
Đem đầu vào bốn lạy chú đề Chung
Tội oan gia rửa sạch như không
Một nhà lại thung dung như trước
Bước chân ra thấy Giám sinh đón rước
Trình song thân sau trước cụ trần
Duyên chàng Kim trao lại em Vân
Rồi mặc khách mưa Tần gió Sở
Ra chào mời Giám sinh lên ngựa
Ruổi xe loan khi trả nợ bồng tang
Đến nửa đường trót phối hợp cùng chàng
Ngày mai bỗng cửa hàng sang đón rước
Thấy hai ả cài trâm giắt lược
Đứng đôi bên tiến bước Bạch ni thần
Ngẫm cơ đồ trong dạ tần ngần
Thấy một mụ vắt chân lên ghế chéo
Phận ti tiểu đã đành cam chịu
Lại ra điều cách điệu thung huyên
Bởi thấp cơ nên phải tòng quyền
Tiểu đao dắt nàng liền tự tiễn
Mê trông thấy Đạm Tiên biến hiện
Nhủ rằng nàng còn chút nợ sông Tiền
Hễ bao giờ chị đến giang biên
Trả sạch nợ trần duyên là đó
Tiên tích việt định ngày lên ngựa
Thượng sách đàn từ dở phận hồng nhan
Vì Sở Khanh nên đóa hoa tàn
Mã Kiều dặn căn nguyên sau trước
Thấy Thúc mỗ cửa nhà lẫm liệt
Trải nghề chơi nghe biết tiếng nàng
Bốc trời ra mặt giàu sang
Hỏi giá cả cân vàng mua chuộc lại
Tú Bà tính những là có lãi
Soạn nguyên văn gả lại cho chàng
Chẳng ngờ nhân quả dở dang
Nghiêm Thúc phụ chẳng thương đi kiện cáo
Nhà lệnh doãn quảng văn đại đạo
Hỏi Thúc ông kiện cáo ích gì
Xử hòa cho lễ tạ ra về
Còn e nỗi chính thê vị toại
Đêm ngày nhủ Thúc sinh quy tại
Giấu giếm chi thêm nghĩ ngợi tương lai
Cho nên nỗi lâu đài tan tác
Thấy chết đuối vớt vào thay gạt
Thuốc mê phun bát ngát mơ màng
Đàn bà nhường ấy mới gan
Nay mới biết dương gian địa ngục
Một năm suốt lại trông thấy Thúc
Giả vờ rằng hiếu phục chưa xong
Hoạn Thư khen chí hiếu hết lòng
Truyền lấy rượu định công hành thưỏng
Bắt nàng ra trì hồ dưới trướng
Hoạn Thư ngồi trịch thượng cười thầm
Toan làm cho bõ lúc đau ngầm
Chén rượu chuốc phải cầm uống gượng
Mải thương quá ngập ngừng luống ngượng
Trông hai người hình tượng mệt mê
Hoạn Thư ngồi trong bức rèm che
Trông hai mặt khí đề cát túc
Cầm quyền bính cậy tay chàng Thúc
Lấy cung chiều cho sỉ nhục cả hai người
Cánh chim đâu dưới đất trên trời
Cam cung khuyết ra ngoài Quan Âm các
Lòng cũng muốn tu hành cực lạc
Chẳng ngờ chàng thoái thác lẻn ra
Xịch nghe tiếng hài hoa bước tới
Một mình thôi ắt đà sợ hãi
Cửu lưu thời tất hại tấm thân
Sẵn mọi đồ chuông khánh kim ngân
Quyết giắt để nương thân kiếm thú
Nửa đêm thấy chúng thuyền yên ngủ
Lẻn mình vào tìm thú cảnh xa
Đem đầu vào Tam Hợp sư bà
Nộp chuông khánh để mà ký thác
Chẳng ai ngờ phải con vãi Bạc
Vốn nó là đĩ rạc bợm già
Ghẽ tỏ tường thực của Hoạn gia
Sư dong túng ắt là tai vạ
Chẳng ai ngờ gặp quân gian trá
Đem mình vào ép gả Bạc sinh
Dập dìu đưa đến Lâm Thanh
Hay đâu cũng lầu xanh một tổ
May lại gặp anh hùng cắng cổ
Nghiên góc trời cờ trống lung tung
Vả Từ công lẫm liệt uy phong
Sức cao cả xương đồng da sắt
Nghe thấy tiếng Thúy Kiều tài sắc
Trải nhìn xem nét mặt quá ưa
Hỏi răng nàng Từ phải bao giờ
Sai bộ tốt kéo cờ sang đón rước
May gặp vận long vân cá nước
Nợ tang bồng từ trước trả sạch sanh
Dưới cúi đầu nhờ cậy uy linh
Trả ân oán bất bình phen lưu lạc
Đòi vãi Giác Thúc Sinh cho gấm bạc
Còn Hoạn Thư phát lạc cho về
Nội bao nhiêu những chúng ác kia
Hạ lệnh cứ ra hình trảm sát
Nợ ân oán bể hồ vơi tát
Phút động lòng khao khát mặt thung huyên
Ở làm sao cho trung hiếu vẹn tuyền
Cho phỉ chí thuyền quyên sở nguyện
Nếu chàng ở trong vòng chinh chiến
Như Hoàng Sào Mã Viện có ai khen
Tính thiệt hơn quyết chí lai hàng
Cho đến nỗi chiến tràng trễ nải
….
Quyết lập mưu sát hại Liêu công
Thu linh chàng một tiếng súng đồng
Ai ai chẳng sợ uy quan Vũ đổng
Tham vinh hiển cho nên võng khống
Để Hồ Tôn nhất thống cao danh
Buổi hạ công tướng sĩ trong thành
Giả say tỉnh ép tình người mỹ nữ
Đạm Tiên hỡi còn chờ ta dó
Hẹn cùng ta rước lấy ta về
KHUYẾT DANH
Bài Tổng Luận Kiều
Ngẫm truyện cũ triều Minh Gia Tĩnh
Có hai người con gái họ Vương
Thúy Vân thời mày mặt nở nang
Nàng Kiều nọ khôn ngoan sắc xảo
Mặt tựa ngọc mai hoa phát tảo
Tóc như mây yểu điệu khôn nhường
Đã làu thông kinh sử văn chương
Lại gồm đủ cầm kỳ thi họa
Thanh minh tiết rủ nhau đi viếng mả
Chật bên đường xe ngựa nghênh ngang
Xứ xứ đều sáng rõ lửa hương
Duy một mộ bên đường không kẻ đắp
Kiều trông thấy bỗng lương tâm tuất cập
Hỏi Vương Quan cho tỏ biết duyên do
Nàng Đạm Tiên xưa cũng nhà trò
Kiếp hồng phấn cũng một lò trong cuộc thế
Kiều nghe đến phút liền sa lệ
Đốt hương lên mà mật khấn Đạm Tiên
Chẳng ai ngờ đồng bệnh tương liên
Phút khắc hiện đưa thơ thập thủ
Số đoạn trường căn do bày đủ
Kiều nghe rồi khủng cụ xiết bao
Buổi hoàng hôn bóng đã xế chiều
Vương Quan rủ hai Kiều trở lại
Sự tình này duyên trời đưa lại
Gốc phù dung khi tương hội Kim Lang
Tạ từ rồi các các tan hàng
Nào ai biết lòng chàng sở dục
Thuê nhà xóm hương lân trọ học
Ngày ngày thường chú mục đông song
Việc chẳng qua đặt bởi Thiên Công
Cành trâm đã tơ hồng định trước
Lấy của ấy là tin nhận ước
Xui chàng Kim bắt được đem về
Ngắm nghía còn để trước án kia
Vẳng nghe tiếng bên kia xin lại
Trao lá xuyến còn đương ngần ngại
Trước án thư giấc quế mơ màng
Nghe bên tai văng vẳng tiếng nàng
Sực mở mắt ép cung đàn xế cống
Mải vui quá xui nên lòng động
Giấc mơ màng toan giở giọng lần khân
Chữ hiếu trung van vỉ với ân cần
Xin thương lấy chút thân bồ liễu
Chàng đã định cương thường đại điệu
Trình song thân định liệu nhân duyên
Trao phím đàn với mảnh gương nguyền
Phút chốc đã gà thôn gáy giục
Cung ngũ đối còn đương dở khúc
Thơ nhà chàng hiếu phục thúc thân
Kẻ ra về trong dạ tần ngần
Người lên ngựa băn khoăn tình không dứt
Buổi tai nạn chen nhau vào lối chật
Cả hai nhà cũng mắc nạn oan gia
Thằng bán tơ sao giở dói ra
Để đến nỗi ông già mắc nạn
Đáo động đình cửa nhà muôn vạn
Thói sai nha vơ vét sạch không
Chữ hiếu trung trông thấy đau lòng
Hai tay trắng giao thông chăng nhẽ phải
Sự bắt quá trên quan dưới lại
Nén bạc dâng lẽ phải có là bao
Đạo làm con để thế trông vào
Cơ tạo hóa khiến sao nên vậy
Bán mình đã tiền giao tờ lấy
Đem đầu vào bốn lạy chú đề Chung
Tội oan gia rửa sạch như không
Một nhà lại thung dung như trước
Bước chân ra thấy Giám sinh đón rước
Trình song thân sau trước cụ trần
Duyên chàng Kim trao lại em Vân
Rồi mặc khách mưa Tần gió Sở
Ra chào mời Giám sinh lên ngựa
Ruổi xe loan khi trả nợ bồng tang
Đến nửa đường trót phối hợp cùng chàng
Ngày mai bỗng cửa hàng sang đón rước
Thấy hai ả cài trâm giắt lược
Đứng đôi bên tiến bước Bạch ni thần
Ngẫm cơ đồ trong dạ tần ngần
Thấy một mụ vắt chân lên ghế chéo
Phận ti tiểu đã đành cam chịu
Lại ra điều cách điệu thung huyên
Bởi thấp cơ nên phải tòng quyền
Tiểu đao dắt nàng liền tự tiễn
Mê trông thấy Đạm Tiên biến hiện
Nhủ rằng nàng còn chút nợ sông Tiền
Hễ bao giờ chị đến giang biên
Trả sạch nợ trần duyên là đó
Tiên tích việt định ngày lên ngựa
Thượng sách đàn từ dở phận hồng nhan
Vì Sở Khanh nên đóa hoa tàn
Mã Kiều dặn căn nguyên sau trước
Thấy Thúc mỗ cửa nhà lẫm liệt
Trải nghề chơi nghe biết tiếng nàng
Bốc trời ra mặt giàu sang
Hỏi giá cả cân vàng mua chuộc lại
Tú Bà tính những là có lãi
Soạn nguyên văn gả lại cho chàng
Chẳng ngờ nhân quả dở dang
Nghiêm Thúc phụ chẳng thương đi kiện cáo
Nhà lệnh doãn quảng văn đại đạo
Hỏi Thúc ông kiện cáo ích gì
Xử hòa cho lễ tạ ra về
Còn e nỗi chính thê vị toại
Đêm ngày nhủ Thúc sinh quy tại
Giấu giếm chi thêm nghĩ ngợi tương lai
Cho nên nỗi lâu đài tan tác
Thấy chết đuối vớt vào thay gạt
Thuốc mê phun bát ngát mơ màng
Đàn bà nhường ấy mới gan
Nay mới biết dương gian địa ngục
Một năm suốt lại trông thấy Thúc
Giả vờ rằng hiếu phục chưa xong
Hoạn Thư khen chí hiếu hết lòng
Truyền lấy rượu định công hành thưỏng
Bắt nàng ra trì hồ dưới trướng
Hoạn Thư ngồi trịch thượng cười thầm
Toan làm cho bõ lúc đau ngầm
Chén rượu chuốc phải cầm uống gượng
Mải thương quá ngập ngừng luống ngượng
Trông hai người hình tượng mệt mê
Hoạn Thư ngồi trong bức rèm che
Trông hai mặt khí đề cát túc
Cầm quyền bính cậy tay chàng Thúc
Lấy cung chiều cho sỉ nhục cả hai người
Cánh chim đâu dưới đất trên trời
Cam cung khuyết ra ngoài Quan Âm các
Lòng cũng muốn tu hành cực lạc
Chẳng ngờ chàng thoái thác lẻn ra
Xịch nghe tiếng hài hoa bước tới
Một mình thôi ắt đà sợ hãi
Cửu lưu thời tất hại tấm thân
Sẵn mọi đồ chuông khánh kim ngân
Quyết giắt để nương thân kiếm thú
Nửa đêm thấy chúng thuyền yên ngủ
Lẻn mình vào tìm thú cảnh xa
Đem đầu vào Tam Hợp sư bà
Nộp chuông khánh để mà ký thác
Chẳng ai ngờ phải con vãi Bạc
Vốn nó là đĩ rạc bợm già
Ghẽ tỏ tường thực của Hoạn gia
Sư dong túng ắt là tai vạ
Chẳng ai ngờ gặp quân gian trá
Đem mình vào ép gả Bạc sinh
Dập dìu đưa đến Lâm Thanh
Hay đâu cũng lầu xanh một tổ
May lại gặp anh hùng cắng cổ
Nghiên góc trời cờ trống lung tung
Vả Từ công lẫm liệt uy phong
Sức cao cả xương đồng da sắt
Nghe thấy tiếng Thúy Kiều tài sắc
Trải nhìn xem nét mặt quá ưa
Hỏi răng nàng Từ phải bao giờ
Sai bộ tốt kéo cờ sang đón rước
May gặp vận long vân cá nước
Nợ tang bồng từ trước trả sạch sanh
Dưới cúi đầu nhờ cậy uy linh
Trả ân oán bất bình phen lưu lạc
Đòi vãi Giác Thúc Sinh cho gấm bạc
Còn Hoạn Thư phát lạc cho về
Nội bao nhiêu những chúng ác kia
Hạ lệnh cứ ra hình trảm sát
Nợ ân oán bể hồ vơi tát
Phút động lòng khao khát mặt thung huyên
Ở làm sao cho trung hiếu vẹn tuyền
Cho phỉ chí thuyền quyên sở nguyện
Nếu chàng ở trong vòng chinh chiến
Như Hoàng Sào Mã Viện có ai khen
Tính thiệt hơn quyết chí lai hàng
Cho đến nỗi chiến tràng trễ nải
….
Quyết lập mưu sát hại Liêu công
Thu linh chàng một tiếng súng đồng
Ai ai chẳng sợ uy quan Vũ đổng
Tham vinh hiển cho nên võng khống
Để Hồ Tôn nhất thống cao danh
Buổi hạ công tướng sĩ trong thành
Giả say tỉnh ép tình người mỹ nữ
Đạm Tiên hỡi còn chờ ta dó
Hẹn cùng ta rước lấy ta về
