SONG THẤT LỤC BÁT - KHUYẾT DANH

KHUYẾT DANH

Thuật Hoài

Đêm thu tĩnh chén quỳnh nhạt chuốc
Bóng Hăng Nga dòm lọt trướng huỳnh
Bâng khuâng mình tưởng sự mình
Hỏi ai xa có biết mình chăng ai

Sông Tô Lịch khơi ngòi thi lễ
Cõi Thường Châu rạng vẻ cân đai
nếp nhà võ giáp văn khôi
Tiếng thơm kể mấy mươi đời đến nay

Dầu mặc khách vần xoay thế cục
Hoài hỏi ai quấy đục san hà
Nước non vẫn đó chưa già
Bút nghiên vậy giữ lối nhà ngày xưa

Nhớ từ thuở ngây thơ chửa biết
Trên song đường bắt thiết vào khuôn
Ngón tay luyện thuốc đã mòn
Lá bồ thẻ trúc hãy còn hơi rây

Lòng những sợ châu bay sông đục
Thú vậy tìm đá học nghĩa kinh
Long biên một dải xanh xanh
Cỏ cây đưa bước vân trình từ đây

Vườn Độc Lạc (27) hoa bay mùi nhớ
Cầu Thăng tiên bút giở ra lời
Núi Nùng cách trở mấy mươi
Thần hôn riêng để cho người tử kinh

Hồ Kiếm thủy trời dành thú lạ
Ao Liên đình sen cả mùi hương
Nương mình được cửa đại phương
Đêm thu chợt tưởng tiếng chuông giấc nồng

Câu nghĩa lý để trong dạ tạc
Thói phồn hoa những rác tai nghe
Cười trăng cợt gió đi về
Càng quen thuộc thói càng mê mẩn tình

Cũng có lúc phẩm bình phong nguyệt
Lại có khi điểm xuyết yên hà
Đòi phen vẫy ngọn bút hoa
Thử đem mấy mặt sơn hà vẽ chơi

Khuôn tai mắt thợ trời đào chú
Đường khôi hoa lối cũ trâm anh
Quản chi lên thác xuống ghềnh
Làm trai phải góp công danh với đời

Vườn quỳnh uyển hoa cười mấy đóa
Bẻ một cành cho thỏa ba sinh
Nào ngờ cửa Khổng sân Trình
Khư khư mình buộc lấy mình biết sao

Đành thế vậy ao nghiên ruộng chữ
Cũng mặc dầu cơm sử áo kinh
Xinh thay một cảnh mai đình
Hiên tây dường cũng mắt xanh ít nhiều ...

............
27. Độc lạc viên là nơi Tư Mã Quang về trí sĩ.

...
Người bén cảnh đèn khêu Hướng Tú
Cảnh chiều người màn rủ Đổng công
Tưởng phường Dương Trấn Mã Dung
Ai ơi có biết anh hùng gặp cơn

Câu khiển hứng hoa hờn kém vẻ
Vận tiêu sầu liễu bẽ bàng xuân
Cành mai mới điểm trắng ngần
Đố ai rây được bụi trần tỉ ti

Cơ vãng phục nhiều khi bĩ thái
Chồi xuân huyên ngoảnh lại mà kinh
Than ôi một khóm tử kinh
Hai cành ấm lạnh chia rành làm đôi

Trách con Tạo trêu người chi tá
Chẳng khoan cho ân trả nghĩa đền
Mối sầu ai vẽ cho nên
Hồi chuông dục gió, ngọn đèn khêu trăng

Thôi dĩ vãng dẫu rằng khôn lại
Này tương lai liệu phải đền bồi
Anh hùng tỏ mặt trần ai
Họa người chín suối ngậm cười được chăng

Thơ Lý Bạch phải đằng lên cảo
Phú Tương Như lạo thảo vài thiên
Vẽ vời một cảnh điền viên
So vào với cảnh Võng Xuyên kém nào

Gió dương liễu hỏi chào buổi sớm
Trăng ngô đồng ờ ỡm trước sân
Xui người trên gác Lâm Xuân
Đem dây cầm sắt lựa vần huyền nga

Gắn phím nhạn sẽ hòa mấy khúc
Nghe canh gà lại dục đòi phen
Buồng riêng vẫn mặc sách đèn
Mây hôm mưa sớm sợ ghen ít nhiều

Xin phần tử hãy chiều độ nữa
Để giang sơn trả nợ bút nghiên
Buồm thưa kéo trục vân yên
Thử xem phong vận Duy Tiên thế nào

Trên sông Nhuệ hoa chào liễu hỏi
Dưới rừng Sam oanh nói nhạn thưa
Người ưa tiên cảnh cũng ưa
Sen mừng rỡ hạ lan chờ đợi xuân

Giong đá bút truyền thần Ban Mã
Cuốn tầng mây đọ gió Tô Âu
Chi hồ dã giả vài câu
Cỏ hoa xem cũng ra màu phải duyên

Khách cầm kiếm vừa yên ổn chỗ,
Áng công danh khéo dỗ dành người
Núi Sùng hàng nhạn loi thoi
Nước non này để cho ai phẩm đề

Dòng Mã Thủy thu về ngòi bút
Cồn Long Sơn để chút vi danh
Nghĩ mình mà ngán cho mình
Chúa xuân sao khéo bất tình như ai

Chốn phần tử mỉa mai lắm nỗi
Cửa vũ môn len lỏi nhiều phen
Chửa cho trắng nợ sách đèn
Theo đòi còn có con em sau này

Mượn hỏi tá ai bày trò dối
Kẻo xinh thay cũng hội phong vân
Phụ phàng là khách hồng quân
Thang mây để biết mấy lần kia thôi

Bạn đài các ai ơi chờ với
Kho gió trăng chơi lấy kẻo hoài
Sông Lương là cảnh chiều ai
Cả gan dám dỗ những người văn chương

Cảnh cổ thụ treo gương ngọc kính
Suối Tam Kỳ vẽ cảnh tiêu sơ
Lối này tiễn biệt từ xưa
Nào ngờ lẩn thẩn bây giờ lại đây

Chiều lòng khách lại bày trò cũ
Thay má tiên mà chủ lòng hoa
Huệ lan sực nức trước nhà
Năm ba chậu cúc một và bông mai

Xuân mấy độ trêu người tuyết án
Hoa bốn mùa là bạn tiêu sầu
Có khi bảng lảng trời thâu
Giở bàn Đế Thích rót bầu Lưu Lang

Lầu minh nguyệt hỏi phường Vương Xán
Hội lan đình tìm bạn Hữu Quân
Có khi êm ả chiều xuân
Lựa lời Ma Hiệt theo vầng Thiếu Lăng

Khách Bành Trạch vẫn rằng đón rước
Người Đào Nguyên cũng ước một hai
Hơi may chợt động bên tai
Thuần lư sực nhớ đến mùi sông Tô

Nào phải khách giang hồ lỡ bước
Bởi đâu ra non nước quê người
Hỏi trăng trăng chẳng nói cười
Trông trăng trăng lại trông người lửng lơ

Làng tang tử vẫn chờ người cũ
Khóm liễu bồ khéo đủ năm xuân
Bấy nay chút nghĩa Châu Trần
Bỗng đem dử ngọn mây Tần xa xa

Thơ hồng điệp sao mà cách trở
Đường thanh vân ai nỡ ngăn rào
Lửa sầu càng dập càng cao
Càng ngơ ngẩn nỗi càng ngao ngán dường

Tên đã góp vào phường khoa mục
Áo nào hoen trong cuộc phong trần
Cho rằng vướng chút tơ tần
Mà tay Tạo hóa gỡ dần cũng ra

Nơi lữ trướng chan hòa lộc nước
Bóng thiều quang in trước thư đường
Biết bao là thú văn chương
Nghiên càng gợn sóng bút càng tuôn mây

Đem sơn thủy vào tay xếp đặt
Để hóa công tỏ mặt non già
Gió thu một tiếng bên tai
Thuần lư sực nhớ đến mùi Giang Nam

Kìa ngọn núi in làm bút giá
Nọ đám mây mở lá thi bình
Bút xưa trang điểm chữ tình
Bình thi cuốn gửi Hồ đình bấy lâu

Tưởng thư viện những sầu cách diễn
Nghĩ hoa viên càng ngán xa xôi
Giếng vàng một lá thu rơi
Quan sơn nghìn dặm mấy hồi tương tư

Rắp mượn cá đem thư thăm hỏi
Thoắt nghe chim tựa gối ngẩn ngơ
Trông hoa luống nặng tình xưa
Tiếc hoa luống ngại nắng mưa dãi dầu

Dễ khuây khỏa trăm sầu ngàn giận
Những sụt sùi thở ngắn than dài
Biệt ly ai kể xiết lời
Vì hoa cách mạch cho người thương tâm

Người đưa rượu hỏi thăm Bành Trạch
Kẻ say trăng tìm khách Đào Chu
Nào ai trang điểm màu thu
Hoa vàng chén bạc tạc thù với ai

Miền Dứa Lĩnh tin mai gắn bó
Đỉnh Cô Sơn mối gió đợi chờ
Muốn mang chén rượu câu thơ
Lạnh lùng trong tuyết hững hờ dưới trăng

Chồi tiểu bạch vừa chừng hơn thước
Tay chủ nhân ngày trước vun trồng
Dẫu khi sương tuyết lạnh lùng
Xa xôi dám phụ tấm lòng kiên trinh

Mây vô định bay quanh ngoài mái
Trăng hữu tình soi lại trước sân
Non sông tin tức cách ngàn
Tường vi rầy đã mấy lần khai hoa

Nhắn hỏi tiễn xuân là mấy khóm
Vẻ tiên hồng trang điểm dường nao
Lầu trang gió bỡn trăng chào
Kim thoa đưa nhớ tiễn đau cắt buồn

Vườn thược dược thâu mòn cửa trúc
Dãy ba tiêu chen chúc song hồ
Biệt ly vắng ngắt cảnh thu
Thành cư ai vẽ nên đồ Võng Xuyên

Nhắn hỏi đến mộc liên hai ngọn
Phóng tin hoa gần gận gió may
Hoa kia hãy nhắn thư này
Buổi thu còn vắng người say trước đình

Tiếng tất suất bên mình dục dã
Ngọn trà mi trước giá lơ thơ
Buổi thu chớ ngại công chờ
Con ong cái kiến ỡm ờ giới thay

Nhờ tin gió hỏi cây thạch lựu
Thu hầu sang hạ cửu gần qua
Đan tâm còn chút gọi là
Giữ gìn băng ngọc đừng pha bụi trần

Đường hoa trải mùa xuân lác đác
Cánh liên tiên bay lạc lối ngoài
Với ai khoe tía khoe tươi
Trận vàng ngần ngại những người nghiêng xương

Tưởng sơn thúc thạch hương đã ngán
Hỏi bồ đào long nhãn càng đau
Hồng mai rả rích giọt châu
Hững hờ sương tảo dãi dầu sương cam

Góp trăm mối đem làm tâm sự
Tính trăm hoa đầy cả gió sương
Chập chờn say tỉnh giữa đường
Hoa kia có biết đoạn trường này chăng

Nỗi ly hận nói năng sao xiết
Tình tương tư nào biết bao nhiêu
Tính xem ly biệt ít nhiều
Thương cho mai cúc nặng điều tương tư

Nhờ trận gió gửi thư thăm hỏi
Mượn bóng trăng dãi nói ân cần
Giá đành phong nguyệt chủ nhân
Nỡ nào đầy đọa phong trần xót thương

Xin hoa chứa phong quang như cũ
Chủ nhân còn đoàn tụ có khi
Trả cho sạch nợ lưu ly
Tân toan rửa hết đến kỳ cam lai

Gửi tình trọng thay lời thương nhớ
Cậy đồng tâm lo đỡ ít nhiều
Có khi lau chuốt đan biều
Khi trưa phơi sách khi chiều tưới cây

Lúc thanh hạ đặt bày giá bút
Buổi rồi dài lau chuốt án thơ
Dưới đèn dở thước xe tơ
Sửa sang áo rét đợi chờ thu qua

Tình khuê các gần xa lắm nỗi
Người quan sơn sớm tối một mình
Trông về trời bể mông mênh
Lúc đi còn vướng mối tình tư quy

Ngàn Nam mẫu vừa khi canh tác
Dải Tây giang ngọn nước đầy vơi
Dưới trăng thuyền trúc thảnh thơi
Phong lưu năm ngoái là người năm nay

Xếp tình cũ từ đây trở lại
Hoài công đâu kể mãi việc nhàn
Đã đành hội biệt bi hoan
Mặc khuôn Tạo hóa tuần hoàn nghĩ chi

Chữ thông tắc phải tùy sở ngộ
Lẽ thị phi không hổ với đời
Chiếc thân đứng giữa cõi người
Trên trời nhật nguyệt dưới trời sơn xuyên

Chứa trong bụng đầy thiên kinh sử
Đội trên đầu nặng chữ quân thân
Bầu băng giá ngọc trắng ngần
Dẫu đầm giọt nước phong trần chẳng hoen

Lỗi kim cổ là miền liêm sỉ
Bia thị phi còn để nhục vinh
Mắt tai hiền truyện thánh kinh
Lẽ đâu cầm độc ô danh quan thường

Nhờ Tạo hóa rộng dường phúc trạch
Trăng thiên la vét sạch hung ngoan
Một phen cười với thế gian
Rồi ta tùy ngộ nhi an xin đành

Hãy đem món thường tình xếp lại
Tạm tính điều thế trái để ra
Đêm đêm lại hỏi trời già
Thân này ô trọc hay là thanh cao

Còn trên thế ít nhiều dư phúc
Chắc linh đài chín khúc đan tâm
Hóa cơ vãng phục chẳng lầm
Để cho tác thiện lục trầm lẽ đâu

Thu nước mắt nghĩ câu thân độc
Dong ngọn đèn ngâm khúc mạc ai
Bút nghiên tiêu khiển ngày dài
Chẳng vì tâm khổ bỏ hoài quang âm

Nhân thong thả lại ngâm quốc ngữ
Đem thủy chung tình tự nói năng
Nôm na câu được câu chăng
Đỡ khi buồn bã lại dâng một cười


Hết

Bài hát cổ bồn của Trang Tử

Nực cười cho kẻ quạt mồ
Ghê thay cái gái lấy vồ đập xăng

Kham ta phù thế sự
Hữu như hoa khai tạ
Thê tử ngã tất mai
Ngã tử thê tất giá
Ngã nhược tiên tử thời
Nhất tràng đại tiếu hoại
Điền bị tha nhân canh
Mã bị tha nhân khóa
Thê bị tha nhân luyến
Tử bị tha nhân mạ
Dĩ tử đỗng thương tình
Tương khan lệ bất hạ
Thế nhân tiếu ngã bất bi thương
Ngã tiếu thế nhân không đoạn trường
Thể sự nhược hoàn khốc đắc chuyển
Ngã diệc thiên sầu lệ vạn hàng

Bài dịch cùa khuyết danh

Này thế Sự có vui đâu tá
Nở rồi tàn hoa nọ khác chi
Vợ mà thác ấy ta vì
Ta mà thác ấy vợ đi lấy chồng

Quá ra nữa ta riêng thác trước
Thực lắm trò nhem nhuốc khó coi
Ruộng người cày ngựa người nuôi
Con người mắng mỏ vợ người yêu đương

Nghĩ nông nổi tấm thương nhường thế
Nhìn nhau xem hạ lệ hay không
Đời cười ta tính khí ngông
Tự coi đạo vợ nghĩa chồng như chơi

Ta lại dám cười đời ít biết
Chỉ một niềm thảm thiết xót xa
Ví bằng thế sự xảy ra
Khóc mà lại được đây ta khóc rồi