Trang Chính
Phong cảnh đẹp có thể thấy ở những góc phố cũ kỹ yên bình, từ những làng quê hẻo lánh đến những địa chỉ du lịch nổi tiếng. Chúng tồn tại vĩnh cửu và... chờ người cầm máy.
Việc chuyển khung cảnh thực thành một bức ảnh đẹp được nhiều người thừa nhận, phụ thuộc vào năng lực thẩm mỹ, cảm xúc, cách chuyển tải ấn tượng, phương tiện, kỹ năng và sự may mắn của người cầm máy.
Máy Fuji Finepix S602, tiêu cự 37,5 mm,
tốc độ 1/100 giây, khẩu độ F11, ISO 160.
Mỗi cá nhân có quan niệm và cách cảm nhận cái đẹp khác nhau, việc đưa ra tiêu chuẩn hay công thức cho một bức ảnh phong cảnh đẹp là sự áp đặt vô lý và không tưởng. Tuy nhiên, nếu một con người muốn cảm nhận cái đẹp một cách vị kỷ thì không cần đến chiếc máy ảnh, anh ta chỉ cần ngắm cảnh mình thích và ghi nhận nó trong đầu, cho riêng mình. Với logic đó, có thể cho rằng việc chụp ảnh là để nhiều người khác được xem và chia sẻ cảm xúc, nắm bắt thông điệp từ hình ảnh và đánh giá nó. Tóm lại, thước đo sự thành công của bức ảnh là sự đánh giá của công chúng đặc biệt là phán xét của đồng nghiệp, giới phê bình, thưởng thức nghệ thuật...
Không có bí quyết nào giúp tạo ra bức ảnh phong cảnh đẹp, nhưng lại có danh mục những yếu tố làm hỏng nó. Chủ đề ảnh có thể là bình minh hoặc hoàng hôn, trăng, sơn thuỷ, biển, trời mây, kiến trúc... hoặc tất cả những thứ đó kết hợp một cách hùng vĩ nhưng nếu trộn vào đó một lượng nhỏ nội dung sex, bạo lực, cháy nổ, giết chóc là hỏng hết, chúng quá mạnh để lấn át các yếu tố khác dù chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong khuôn hình.
Mặt khác, một khung hình chứa đủ các yếu tố phong cảnh đắt giá, nếu không được bố cục trong một chủ ý rõ ràng bằng các đường dẫn và điểm nhấn, thì chỉ giống một bức ảnh ghi nhận thực địa. Bố cục thú vị tức là chọn được góc đặt máy sao cho các yếu tố quan trọng nhất của bức ảnh có sự liên kết tương hỗ lẫn nhau trong một tỷ lệ chặt chẽ. Chọn góc đặt máy chính là tìm cách đưa người xem ảnh vào một vị trí tốt nhất và đặc biệt nhất (theo cảm nhận của người chụp) để thưởng thức phong cảnh. Đặt máy theo góc nhìn thông thường, trong một bối cảnh ánh sáng đơn giản sẽ không tạo ra một bức ảnh phong cảnh đặc sắc.
Máy Fuji Finepix 602, tiêu cự 42 mm,
tốc độ 1/350 giây, khẩu độ F4, ISO 160.
Màu sắc của bức ảnh sẽ củng cố và hoàn thiện cảm xúc mà người cầm máy muốn tạo ra ở người xem ảnh. Tương phản hay hài hoà? Rực rỡ hay thâm trầm? Ấm áp hay lạnh lẽo? Không có màu xấu hay đẹp, chỉ có màu phù hợp hay không phù hợp với nội dung cần thể hiện. Bản thân màu sắc cũng có thể là chủ đề của một bức ảnh.
Dân nhiếp ảnh có thể bực bội và cắn rứt rất lâu vì để lỡ một khoảnh khắc tốt, nhưng khi chộp đúng một phần nghìn giây quý giá, cảm giác hài lòng, hân hoan thật khó tả... Cũng vì thế, trong một bức ảnh thành công bao giờ cũng có mặt sự may mắn.
Vài yếu tố đáng chú ý trong ảnh phong cảnh
Đường chân trời là một yếu tố quan trọng chi phối cảm xúc của người xem, nếu nó chạy ngang qua giữa bức ảnh thì tạo cảm xúc tĩnh lặng, ổn định. Khi đất liền nhiều hơn trời bức ảnh tạo cảm xúc nặng, tràn đầy. Lấy trời nhiều hơn đất tạo cảm xúc nhẹ, thanh cao. Nếu đường này không song song với phương nằm ngang thì phải là một chủ ý về sự nghiêng đổ, chuyển động, dồn nén... Bố cục này xảy ra vô ý thường tạo cảm giác khó chịu.
Dung lượng ánh sáng quyết định việc tạo thành bức ảnh nhưng tính chất và hướng chiều của nó lại thể hiện ý đồ nghệ thuật và kỹ thuật xử lý của tay máy. Nếu nguồn sáng không xuất hiện trong khuôn hình mà lại chếch tới từ phía trước thì ánh sáng sẽ thừa trên đường biên của các vật thể, tạo thành hiệu ứng viền sáng rất đẹp. Trong ánh sáng tự nhiên lúc bình minh hay trước hoàng hôn, lá cây và những chi tiết dễ xuyên sáng sẽ rực lên và bị nhuộm vàng lung linh, ảnh trong suốt và có chiều sâu. Theo một góc độ khác, bức ảnh thuận sáng thường có màu sắc thật, đằm thắm, tuy không sâu và trong nhưng nét và chắc. Ánh sáng tạt ngang hoặc hơi chéo với phương ống kính tạo ấn tượng tốt cho bức ảnh chụp kiến trúc, bóng đổ làm nổi bật các góc cạnh của công trình, lộ rõ kết cấu vật liệu bề mặt.
Máy Fuji Finepix S602, tiêu cự 10,6 mm,
tốc độ 1/20 giây, khẩu độ F11, ISO 160.
Mây có thể là chủ đề độ lập trong một bức ảnh nếu chúng có hình dạng thú vị, kích thích trí tưởng tượng. Đẹp hơn nữa, chúng có thể mang màu sắc của hoàng hôn, bình minh, hay trắng như bông trên nền trời xanh ngắt... Hầu hết những bức ảnh phong cảnh đều có sự xuất hiện của bầu trời, cái nền bát ngát ấy sẽ rất đơn điệu nếu không có mây.
Đối với dân chụp ảnh phong cảnh, sương mù là một trong những gia vị hấp dẫn, giống như nước sốt của người đầu bếp. Sương mù sẽ khoả lấp hầu hết những thứ vụn vặt xung quang chủ đề chính, chuyển tải màu sắc ánh sáng, phủ cảm xúc màu tràn ngập không gian của bức ảnh...
Không nên để người và vật nhìn thẳng vào ống kính, ý thức này đặt người xem ảnh vào vị trí quan sát độc tôn. Mặt khác, ánh mắt trong ảnh có thể lôi kéo sự chú ý của người xem ra khỏi những yếu tố chính.
Theo Nghe Nhìn, kinh nghiệm cho thấy nên đặt vào khuôn hình một vài vật thể quen thuộc, việc so sánh kích thước sẽ nêu bật tính hoành tráng của phong cảnh. Công thức này đặc biệt đúng cho các bức ảnh kiến trúc. Nếu không có vài chiếc ô tô bé như cái kẹo đứng dưới sân thì tòa nhà dù to lớn đến đâu cũnh chỉ như một mô hình được phóng to.
Chụp ảnh phong cảnh là một cuộc chơi mà bất cứ người nào có chiếc máy ảnh trong tay đều có đủ điều kiện, đều tràn đầy cảm xúc và ham muốn tham dự. Ngày nay, việc sở hữu một chiếc máy ảnh đã trở nên phổ thông tới mức sân chơi ảnh, đặc biệt trong chủ đề phong cảnh, đã thuộc về... toàn nhân loại. Để có được một tác phẩm nổi bật thì phải bắt đầu từ đâu và làm thế nào? Xin nói ngay là không có câu trả lời, hay nói đúng hơn là có hàng tỷ câu trả lời không trọn vẹn. Nhưng xuyên suốt qua cả tỷ lời giải đáp đó, dù uyên bác hay ngu ngơ đều có một điểm chung: đó là sự say mê bất tận và lao động nghệ thuật nghiêm túc.
Việc chuyển khung cảnh thực thành một bức ảnh đẹp được nhiều người thừa nhận, phụ thuộc vào năng lực thẩm mỹ, cảm xúc, cách chuyển tải ấn tượng, phương tiện, kỹ năng và sự may mắn của người cầm máy.
Máy Fuji Finepix S602, tiêu cự 37,5 mm,
tốc độ 1/100 giây, khẩu độ F11, ISO 160.
Mỗi cá nhân có quan niệm và cách cảm nhận cái đẹp khác nhau, việc đưa ra tiêu chuẩn hay công thức cho một bức ảnh phong cảnh đẹp là sự áp đặt vô lý và không tưởng. Tuy nhiên, nếu một con người muốn cảm nhận cái đẹp một cách vị kỷ thì không cần đến chiếc máy ảnh, anh ta chỉ cần ngắm cảnh mình thích và ghi nhận nó trong đầu, cho riêng mình. Với logic đó, có thể cho rằng việc chụp ảnh là để nhiều người khác được xem và chia sẻ cảm xúc, nắm bắt thông điệp từ hình ảnh và đánh giá nó. Tóm lại, thước đo sự thành công của bức ảnh là sự đánh giá của công chúng đặc biệt là phán xét của đồng nghiệp, giới phê bình, thưởng thức nghệ thuật...
Không có bí quyết nào giúp tạo ra bức ảnh phong cảnh đẹp, nhưng lại có danh mục những yếu tố làm hỏng nó. Chủ đề ảnh có thể là bình minh hoặc hoàng hôn, trăng, sơn thuỷ, biển, trời mây, kiến trúc... hoặc tất cả những thứ đó kết hợp một cách hùng vĩ nhưng nếu trộn vào đó một lượng nhỏ nội dung sex, bạo lực, cháy nổ, giết chóc là hỏng hết, chúng quá mạnh để lấn át các yếu tố khác dù chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong khuôn hình.
Mặt khác, một khung hình chứa đủ các yếu tố phong cảnh đắt giá, nếu không được bố cục trong một chủ ý rõ ràng bằng các đường dẫn và điểm nhấn, thì chỉ giống một bức ảnh ghi nhận thực địa. Bố cục thú vị tức là chọn được góc đặt máy sao cho các yếu tố quan trọng nhất của bức ảnh có sự liên kết tương hỗ lẫn nhau trong một tỷ lệ chặt chẽ. Chọn góc đặt máy chính là tìm cách đưa người xem ảnh vào một vị trí tốt nhất và đặc biệt nhất (theo cảm nhận của người chụp) để thưởng thức phong cảnh. Đặt máy theo góc nhìn thông thường, trong một bối cảnh ánh sáng đơn giản sẽ không tạo ra một bức ảnh phong cảnh đặc sắc.
Máy Fuji Finepix 602, tiêu cự 42 mm,
tốc độ 1/350 giây, khẩu độ F4, ISO 160.
Màu sắc của bức ảnh sẽ củng cố và hoàn thiện cảm xúc mà người cầm máy muốn tạo ra ở người xem ảnh. Tương phản hay hài hoà? Rực rỡ hay thâm trầm? Ấm áp hay lạnh lẽo? Không có màu xấu hay đẹp, chỉ có màu phù hợp hay không phù hợp với nội dung cần thể hiện. Bản thân màu sắc cũng có thể là chủ đề của một bức ảnh.
Dân nhiếp ảnh có thể bực bội và cắn rứt rất lâu vì để lỡ một khoảnh khắc tốt, nhưng khi chộp đúng một phần nghìn giây quý giá, cảm giác hài lòng, hân hoan thật khó tả... Cũng vì thế, trong một bức ảnh thành công bao giờ cũng có mặt sự may mắn.
Vài yếu tố đáng chú ý trong ảnh phong cảnh
Đường chân trời là một yếu tố quan trọng chi phối cảm xúc của người xem, nếu nó chạy ngang qua giữa bức ảnh thì tạo cảm xúc tĩnh lặng, ổn định. Khi đất liền nhiều hơn trời bức ảnh tạo cảm xúc nặng, tràn đầy. Lấy trời nhiều hơn đất tạo cảm xúc nhẹ, thanh cao. Nếu đường này không song song với phương nằm ngang thì phải là một chủ ý về sự nghiêng đổ, chuyển động, dồn nén... Bố cục này xảy ra vô ý thường tạo cảm giác khó chịu.
Dung lượng ánh sáng quyết định việc tạo thành bức ảnh nhưng tính chất và hướng chiều của nó lại thể hiện ý đồ nghệ thuật và kỹ thuật xử lý của tay máy. Nếu nguồn sáng không xuất hiện trong khuôn hình mà lại chếch tới từ phía trước thì ánh sáng sẽ thừa trên đường biên của các vật thể, tạo thành hiệu ứng viền sáng rất đẹp. Trong ánh sáng tự nhiên lúc bình minh hay trước hoàng hôn, lá cây và những chi tiết dễ xuyên sáng sẽ rực lên và bị nhuộm vàng lung linh, ảnh trong suốt và có chiều sâu. Theo một góc độ khác, bức ảnh thuận sáng thường có màu sắc thật, đằm thắm, tuy không sâu và trong nhưng nét và chắc. Ánh sáng tạt ngang hoặc hơi chéo với phương ống kính tạo ấn tượng tốt cho bức ảnh chụp kiến trúc, bóng đổ làm nổi bật các góc cạnh của công trình, lộ rõ kết cấu vật liệu bề mặt.
Máy Fuji Finepix S602, tiêu cự 10,6 mm,
tốc độ 1/20 giây, khẩu độ F11, ISO 160.
Mây có thể là chủ đề độ lập trong một bức ảnh nếu chúng có hình dạng thú vị, kích thích trí tưởng tượng. Đẹp hơn nữa, chúng có thể mang màu sắc của hoàng hôn, bình minh, hay trắng như bông trên nền trời xanh ngắt... Hầu hết những bức ảnh phong cảnh đều có sự xuất hiện của bầu trời, cái nền bát ngát ấy sẽ rất đơn điệu nếu không có mây.
Đối với dân chụp ảnh phong cảnh, sương mù là một trong những gia vị hấp dẫn, giống như nước sốt của người đầu bếp. Sương mù sẽ khoả lấp hầu hết những thứ vụn vặt xung quang chủ đề chính, chuyển tải màu sắc ánh sáng, phủ cảm xúc màu tràn ngập không gian của bức ảnh...
Không nên để người và vật nhìn thẳng vào ống kính, ý thức này đặt người xem ảnh vào vị trí quan sát độc tôn. Mặt khác, ánh mắt trong ảnh có thể lôi kéo sự chú ý của người xem ra khỏi những yếu tố chính.
Theo Nghe Nhìn, kinh nghiệm cho thấy nên đặt vào khuôn hình một vài vật thể quen thuộc, việc so sánh kích thước sẽ nêu bật tính hoành tráng của phong cảnh. Công thức này đặc biệt đúng cho các bức ảnh kiến trúc. Nếu không có vài chiếc ô tô bé như cái kẹo đứng dưới sân thì tòa nhà dù to lớn đến đâu cũnh chỉ như một mô hình được phóng to.
Chụp ảnh phong cảnh là một cuộc chơi mà bất cứ người nào có chiếc máy ảnh trong tay đều có đủ điều kiện, đều tràn đầy cảm xúc và ham muốn tham dự. Ngày nay, việc sở hữu một chiếc máy ảnh đã trở nên phổ thông tới mức sân chơi ảnh, đặc biệt trong chủ đề phong cảnh, đã thuộc về... toàn nhân loại. Để có được một tác phẩm nổi bật thì phải bắt đầu từ đâu và làm thế nào? Xin nói ngay là không có câu trả lời, hay nói đúng hơn là có hàng tỷ câu trả lời không trọn vẹn. Nhưng xuyên suốt qua cả tỷ lời giải đáp đó, dù uyên bác hay ngu ngơ đều có một điểm chung: đó là sự say mê bất tận và lao động nghệ thuật nghiêm túc.
Việt Báo (Theo-Ngoisao)
