TRẦN TẾ XƯƠNG

Lấy lẽ thứ tư

Những trách cô mình tính lẳng lơ
Làm hai chẳng muốn muốn làm tư
Say đường buôn bán nên không lãi
Tính chuyện trăng hoa phải mắc lừa
Ấy bởi lầm về anh bợm gốc
Thôi đừng trách lẫn tại ông tơ
Lời này nhắn bảo người son phấn
Nghĩ mối sầu kia đã biết chưa

Cô hầu

Chỉ trách người sao chẳng trách mình
Mình trung đâu đây trách người trinh
Áo dầy cơm nặng bao nhiêu đức
Chiếu cạnh màn bên mấy hột tình
Tơ tớc nỗi riêng thì xét nét
Giang sơn nghĩa cả nỡ mần thinh
Cổ cong mặt lệnh người đâu thế
Cái cóc bôi vôi khéo dại hình

Ông lão ve gái

Hỏi lão đâu ta lão ở Liêm
Trông ra bóng dáng đã hom hem
Lắng tai non nước nghe chừng nặng
Chớp mắt trăng hoa giả cách nhèm
Cũng đã sư mô cùng lũ trẻ
Lại còn tấp tểnh với đàn em
Xuân thu ướm hỏi đà bao tá
Cái miếng phong tình vẫn chửa khem.

Cô đào mang thai

Trăm năm đã chắc có duyên trời
Chưa cưới nhưng mà hãy đẻ chơi
Gối điệp dẫu chưa dành phận thiếp
Mộng hùng nay đã đẹp lòng ai
Ông tơ đang gỡ manh dây rối
Bà mụ lần trao nắm bột rời
Cái sự chi thường thì đã vậy
Chiều chồng nên trước chị em ơi

Đang ốm
nghe vợ khấn cầu

Im ỉm thâu đêm lại thẳng ngày
Bệnh đâu có bệnh lạ lùng thay
Thuốc thang nghĩ lại chua và đắng
Đường mật xem ra ngọt với cay
Lắm bệnh bạn bè đi lại ít
Nặng lòng họ mạc hỏi han đầy
Chỉ bền một nén tâm hương nguyện
Thuốc thánh bùa tiên ắt chẳng chầy

Gửi tình nhân

Vướng vít tơ vương biết mấy vòng
Mối tình này quyết gỡ cho xong
Vẻ người thanh lịch khi đưa mắt
Câu chuyện phong tao lúc tỏ lòng
Bình tước mặc tranh treo trước án 162
Cầu ô sẵn dịp bắc ngang sông 163
Sắc tài đôi lứa nên dan díu
Dan díu thì xin chớ ngại ngùng

Thấp thoáng xa trông đám cúc tần
Thênh thang đường rộng bước thanh vân
Cỏ hoa hớn hở khoe màu lạ
Mai liễu rườm rà đượm vẻ xuân
Bên miếu nhởn nhơ người thục nữ
Trên cầu gặp gỡ khách văn nhân
Gác Đằng 164 mượn gió đưa xuân lại
Tần Tấn đôi nơi rút lại gần


...............

162. Bình tước. Xưa Đậu Nghị kén rể cho con, vẽ hai con khổng tước trên bình phong, hễ ai bắn trúng sẻ gả con, sau Lý Uyên bắn trúng.
163. Cầu ô: Cầu bấc qua sông Ngân để Ngưu Lang, Chức Nữ gặp nhau.
164. Cổ thi có câu: “Thời lai phong tống Đằng vương các” có nghĩa là vận đến gió đưa lại gác Đằng vương.

Cười mình

Chẳng phải quan mà chẳng phải dân
Ngơ ngơ ngẩn ngẩn hóa ra đần
Hầu con chè rượu ngày sai vặt
Lương vợ ngô khoai tháng phát dần
Có lúc vểnh râu vai phụ lão
Cũng khi lên mặt dáng văn nhân
Sống lâu lâu để làm gì nhỉ
Lâu để mà xem cuộc chuyển vần.

Rượu Say

Đời này thức tỉnh những ai đây
Ai tỉnh cho ta chịu tiếng say
Buồn ruột cho nên men phải nhắp
Đỡ mồm nào biết giọng là cay
Bạn cùng quỷ dẫy chi cho bận
Vui với ma men thế cũng hay
Ngất ngưởng hai tay vơ đũa chén
Đố ai đã được cái say này

Đi xa dạy học

Tôi đi khắp cả bốn phương trời
Đố ai thiết trướng được bằng tôi
Không thèm thuốc lá không thèm rượu
Có cả hòn son có cả roi
Mô phạm tiên sinh quần dính đít
Bô xu tiểu tử khố cong bòi
Thôi thôi tươm chán còn gì nữa
Đem cái xuân đi cũng đủ mùi

Vịnh đùa
Ngồi nhà ả đào

Bước phải cô đào mới tẻo teo
Rác tai đà lắm sự ỳ èo
Cầm kỳ thi tửu vui ra phá
Điền sản tư cơ mấy cũng nghèo
Bạn ác không vay mà thúc lãi
Thói thành dầu lịch cũng màng keo
Thôi thôi xin kiếu cô từ đấy
Chiều đãi thì tôi cũng váo đèo

Nhớ mỹ nhân

Bao giờ lại có khách sang đây
Nhắn hỏi người kia với truyện này
Mặt phấn bùn rày nhem nhuốc hẳn
Mày xanh sương nhuộm ngẩn ngơ thay
Mở xem đài kính tuôn dòng nước
Trông lại lầu trang cách đám mây
Ta vẫn nhớ người thì nhớ vậy
Cánh đâu mà chắp để xa bay

Xuân tình

Tài tử giai nhân chữ hảo cầu
Tình xui nên nặng nghĩa nên sâu
Giang tay trỏ nguyệt bên bờ liễu
Đối bóng thề hoa trước cửa lầu
Trở gót buồng loan chung gối phượng
Cho gương cung quế dõi rèm châu
Liễu hoa gặp hội xuân đương mãn
Tài tử giai nhân vốn hảo cầu

Hỏi trăng hỏi nước

Trên trăng dưới nước giữa thì ta
Thử nhận nhau xem cũng một nhà
Nước đã mấy con con nước lớn
Trăng bao nhiêu tuổi tuổi trăng già
Tròn tròn khuyết khuyết sao mà thế
Xuống xuống lên lên mãi thế a
Hỏi mãi cớ sao mà chăng nói
Có chăng ta biết một mình ta

Chinh phụ

Lòng sông dãi nguyệt bóng chênh chênh
Biết ngỏ cùng ai để tự tình
Ngơ ngẩn dạ tằm tơ rối khúc
Vẩn vơ hồn bướm suốt năm canh
Sa trường chốn ấy chàng nghìn dặm
Chiếc lẻ riêng đây thiếp một mình
Nhà cửa sự tình bao xiết kể
Xa đưa mượn hạn nhắn Tây thành

Vịnh tết Trung thu

Tết này tục gọi tết chơi trăng
Có phải hay không hỡi chị Hằng
Trên cỗ ngư ông ngồi chễm chện
Ngoài đường sư tử chạy lăng quăng
Ơ vui vẻ nhỉ đàn con nít
Khéo lẳng lơ chi lũ gái măng
Có lẽ người vui ta chịu tẻ
Cũng chè chén khuếch cũng chơi nhăng

Không vay
mà phải trả

Nợ mướn van thay cũng chẳng xong
Không vay mà trả một trăm đồng
Kìa người ăn ốc đà khôn chửa
Để tớ đền gà có hại không
Nào cứ bao nhiêu liền khúc ruột
Thôi đừng đeo đuổi phất chân lông
Kìa câu đói ngủ gương còn đó
Xin chớ như ai chết cả ông

Cười một nhà nho

Thầy thầy tớ tớ phố xênh xang
Thoạt nhác trông ta ngỡ cóc vàng
Kiện hết sở Tuần vô sở Sứ
Khi thì thầy số lúc thầy lang
Công nợ bớp bơ hình chúa Chổm
Phong lưu đài các giống ông Hoàng
Phong lưu như thế phong lưu mãi
Điếu ống xe dài độ mây gang

Lên đồng

Khen ai khéo vẽ sự lên đồng
Một lúc lên ngay sáu bảy ông
Sát quỷ ông dùng thanh kiếm gỗ
Ra oai bà giắt cái khăn hồng
Cô giương tay ấn tan tành núi
Cậu chỉ ngọn cừ cạn dốc sông
Đồng giỏi sao đồng không giúp nước
Hay là đồng sợ súng thần công

Cháu khóc cô

Người có cô sao cháu không cô
Nắng phơi nước mắt dễ hầu khô
Xác xơ lông cánh con chim Việt
Nung nấu lòng son vó ngựa Hồ
Phận gái xa xôi nông bể ái
Nỗi nhà báo đáp chất sông Tô
Từ dây trăm sự ơn nhờ bác
Người có cô sao cháu không cô

Người xinh cái bóng cũng xinh
Phú Đắc

Người kia với bóng khéo vừa đôi
Bóng có xinh ru cũng tại người
Dưới gốc mai già đành có một
Bên chòm trúc góa hẳn không hai
Mảnh gương kim cổ soi Tư mã
Vầng nguyệt ba thu ấn Bạch đài
Trở lại thử coi chuông mới đúc
Bên thành ai đấm cửa nhà ai

Bỡn quan Phó bảng

Tri huyện lâu nay giá rẻ mà
Ví vào tay tớ quyết không tha
An sơn tông giống người keo thực
Bồ thủy xưa nay của kiết a
Đất Nhị dễ thường lươn rúc ở
Lửa Hồng nên phải chuột đùn ra
Ông mà giữ tính kiêu kì mãi
Huấn đạo nguyên ông Huấn đạo già

Cái đất Vị hoàng

Có đất nào như đất ây không
Phố phường tiếp giáp với bờ sông
Nhà kia lỗi phép con khinh bố
Mụ nọ chanh chua vợ chửi chồng
Keo cúi người đâu như c.\'t sắt
Tham lam chuyện thở những hơi đồng
Bắc nam hỏi khắp bao nhiêu tỉnh
Có đất nào như đất ấy không

Khen vợ

Quanh năm buôn bán ở mom sông
Nuôi nấng đàn con với một chồng
Lặn lội thân cò khi quãng vắng
Eo sèo mặt nước buổi đò đông
Một duyên hai nợ thôi đành phận
Năm nắng mười mưa dám quản công
Cha mẹ thói đời ăn ở bạc
Có chồng hờ hững cũng như không

Mừng nghị viên

Nghị viên há phải chuyện con con
Nước có quyền dân nước mới còn
Được lúc mở mồm nên rức óc
Dù ai bóp bẹt cũng vê tròn
Thay mười tám triệu người ăn nói
Mở bốn nghìn năm mặt nước non
Hy chúc 165 duy tân hai chữ mới
Đừng như xôi thịt lũ quan hòn

...............

165. Hy chúc: Chúc mừng.

Lo xa

Năm canh thức suốt cả năm canh
Nghĩ chuyện xa xa giật nẩy mình
Con chữ không coi mờ tịt mít
Giống người có lẽ sạch sành sanh
Núi non đào của lâu dần đổ
Sông núi khai đường mãi cũng vênh
Quả đất vùng ra rồi cháy mất
Sao cờ nghe đã cháy chung quanh